- زمان مطالعه : 3 دقیقه
امشب، یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ (۷ سپتامبر ۲۰۲۵)، آسمان ایران میزبان یکی از زیباترین نمایش‌های کیهانی سال خواهد بود: خسوف کامل ماه، که به «ماه خونین» معروف است. اگر به نجوم علاقه دارید یا حتی فقط دوست دارید لحظاتی از زیبایی‌های طبیعت و آسمان لذت ببرید، این رویداد را از دست ندهید. در این مقاله، همه‌چیز درباره این پدیده شگفت‌انگیز، زمان‌بندی دقیق، چگونگی رصد و چند نکته کاربردی برای لذت بردن از آن را برایتان توضیح می‌دهم.
خسوف چیست و چرا ماه قرمز می‌شود؟
خسوف یا ماه‌گرفتگی زمانی اتفاق می‌افتد که زمین دقیقاً بین خورشید و ماه قرار می‌گیرد و سایه‌اش روی ماه می‌افتد. امشب، ماه به‌طور کامل وارد سایه زمین (اومبرا) می‌شود و اینجاست که جادوی طبیعت شروع می‌شود. برخلاف نور سفید و درخشان همیشگی ماه، در خسوف کامل، ماه به رنگ سرخ یا نارنجی مسی درمی‌آید. دلیلش؟ نور خورشید از جو زمین عبور می‌کند و به دلیل پدیده‌ای به نام پراکندگی رایلی، نور آبی پراکنده شده و نور قرمز به ماه می‌رسد. انگار ماه غروب خورشید را روی سطح خودش بازتاب می‌دهد! این رنگ سرخ و وهم‌انگیز همان چیزی است که باعث شده این پدیده را «ماه خونین» بنامند.
این خسوف نه‌تنها در ایران، بلکه در بخش‌های وسیعی از آسیا، اروپا، آفریقا و استرالیا قابل‌مشاهده است. نکته جالب اینجاست که حدود ۷۷ درصد از جمعیت جهان می‌توانند امشب این نمایش آسمانی را ببینند، و ایران یکی از بهترین نقاط برای رصد آن است.
زمان‌بندی دقیق خسوف در ایران
برای اینکه بتوانید برنامه‌ریزی کنید و بهترین لحظات این رویداد را از دست ندهید، زمان‌بندی دقیق خسوف به وقت تهران را اینجا آورده‌ام:
ورود ماه به نیم‌سایه (پنومبرا): ۱۸:۵۸
آغاز گرفتگی جزئی: ۱۹:۵۷
آغاز خسوف کامل: ۲۱:۰۰
اوج خسوف (بهترین زمان برای تماشا): ۲۱:۴۱:۴۶
پایان خسوف کامل: ۲۲:۲۳
پایان گرفتگی جزئی: ۲۳:۲۶
خروج کامل از نیم‌سایه: ۰۰:۲۵ (بامداد ۱۷ شهریور)
کل این پدیده حدود ۳ ساعت و نیم طول می‌کشد، و بخش کامل آن (وقتی ماه کاملاً قرمز است) حدود ۸۲ دقیقه ادامه دارد. این یکی از طولانی‌ترین خسوف‌های قرن است، پس فرصت خوبی دارید که حسابی از آن لذت ببرید.
چطور ماه خونین را تماشا کنیم؟
خوشبختانه برای تماشای خسوف نیازی به تجهیزات خاص نیست. برخلاف خورشیدگرفتگی که به عینک‌های محافظ نیاز دارد، خسوف کامل را می‌توانید با چشم غیرمسلح ببینید و کاملاً ایمن است. با این حال، چند نکته می‌تواند تجربه شما را بهتر کند:
مکان مناسب انتخاب کنید: جایی با آسمان صاف و بدون آلودگی نوری، مثل مناطق مرتفع یا خارج از شهر، بهترین انتخاب است. اگر در شهر هستید، پشت‌بام یا پارکی با دید باز به افق شرقی هم کارتان را راه می‌اندازد.
دوربین یا تلسکوپ (اختیاری): اگر دوربین دوچشمی یا تلسکوپ دارید، می‌توانید جزئیات سطح ماه و تغییرات رنگش را بهتر ببینید. اما همان‌طور که گفتم، چشم غیرمسلح هم کافی است.
عکاسی از ماه خونین: اگر دوست دارید این لحظه را ثبت کنید، از یک دوربین با قابلیت تنظیم دستی استفاده کنید. تنظیمات پیشنهادی: ایزو ۲۰۰–۸۰۰، دیافراگم f/5.6 تا f/8، و سرعت شاتر متناسب با نور محیط. حتماً از سه‌پایه استفاده کنید تا عکس‌ها تار نشود. برای ثبت تغییرات رنگ، چند عکس در بازه‌های زمانی مختلف بگیرید.
لباس مناسب و صبر: با توجه به اینکه این رویداد چند ساعت طول می‌کشد و در شب اتفاق می‌افتد، لباس گرم بپوشید و کمی صبر به خرج دهید. زیبایی خسوف در روند آرام و تدریجی آن است.
چرا این خسوف خاص است؟
این خسوف چند ویژگی خاص دارد که آن را به یک رویداد نجومی ویژه تبدیل کرده:
مدت‌زمان طولانی: ۸۲ دقیقه خسوف کامل، فرصتی عالی برای تماشا و عکاسی است.
رؤیت‌پذیری در ایران: تمام مراحل خسوف از همه نقاط ایران قابل‌مشاهده است، که این خودش یک امتیاز بزرگ است.
نادر بودن: به گفته کارشناسان، این یکی از نادرترین خسوف‌های قرن است و مشابه آن تا چند سال دیگر (حدود ۷ سال) در ایران دیده نمی‌شود.
نزدیکی به حضیض ماه: این خسوف فقط ۳ روز قبل از رسیدن ماه به نزدیک‌ترین نقطه به زمین (حضیض) رخ می‌دهد، به همین دلیل ماه کمی بزرگ‌تر و درخشان‌تر به نظر می‌رسد.
کمی حس و حال کیهانی
ماه همیشه برای ما انسان‌ها چیزی بیشتر از یک جرم آسمانی بوده است. از داستان‌های عاشقانه و شعرهای حافظ گرفته تا افسانه‌های قدیمی درباره ماه‌گرفتگی، این پدیده‌ها همیشه حس کنجکاوی و شگفتی ما را برانگیخته‌اند. امشب وقتی به ماه سرخ نگاه میکنید، لحظه‌ای به عظمت کیهان و جای ما در این دنیای بزرگ فکر کنید. این نمایش طبیعت، یادآوری است که چقدر دنیای ما پر از شگفتی‌های کوچک و بزرگ است.
نکات نهایی
اگر هوا ابری بود، ناامید نشوید. گاهی ابرها برای لحظاتی کنار می‌روند و می‌توانید بخشی از خسوف را ببینید.
این رویداد برای همه سنین مناسب است، پس می‌توانید با خانواده یا دوستانتان این تجربه را به اشتراک بگذارید.
اگر عکسی از ماه خونین گرفتید، آن را در شبکه‌های اجتماعی با هشتگ #ماه_خونین یا #خسوف_۱۴۰۴ به اشتراک بگذارید و حس و حالتان را با دیگران شریک شوید.
امشب، ساعت ۲۱:۴۱، به آسمان نگاه کنید و از این نمایش کیهانی لذت ببرید. ماه خونین منتظر شماست!
دیدگاه‌های پیشنهاد شده
دیدگاه خود را ارسال کنید
از استفاده از کلمات رکیک و خلاف قوانین و غیر مرتبط با موضوع خودداری کنید ...
توجه: مطلب ارسالی شما پس از تایید مدیریت برای همه قابل رویت خواهد بود.